Ülkemizde yaşanan ekonomik ıstıraplar bilhassa minimum fiyatı ile çalışanları ve emekli vatandaşlarımızı zorlamaya devam ediyor. Emekli maaşlarının yetersiz kalması ve minimum fiyat ile bir ailenin geçinememesi, insanların ek bir gelir bulma eforuna girmesine neden oluyor. Aylık gelirlerin sarfiyatları karşılamadığı şu devirde vatandaşlar, farklı bankalara giderek kredi müracaatında bulunuyor. Lakin bankalar her kredi başvurusunu elbette onaylamıyor.
Günümüzde birçok kişi, bir bankadan çektiği krediyi kapatmak için farklı bir bankadan daha kredi çekiyor. Borçla borcun kapatılması ise vatandaşların kredi notunu etkiliyor. Bankalar müşterilerine kredi vermeden evvel belirli başlı dokümanları talep etmektedir. Bu evraklar ortasında bireylerin gelir evrakı birinci sırada yer alır. Vatandaşların gelir seviyesine bakılarak, istenilen kredinin aylık fiyatlarını ödeyecek gücünün olup olmadığı belirlenir. Bunun yanı sıra şahısların evvelki finansal durumu da bankalar tarafından kıymetlendirilir. Buna şahısların kredi notu ismi verilir.
KREDİ NOTU NEDİR?
Kredi notu ya da kredi puanı; bireyin banka ve finans kuruluşları ile ortasında geçen mali istikrarlara dayanarak, tahliller sonucunda ortaya çıkarılan sayısal sözlerin bütünüdür. Tıpkı vakitte kredi notu ya da kredi puanı, kişinin bankalarla gerçekleştirdiği süreçleri barındıran şahsî finans geçmişi ya da kredi sicili olarak da tanımlanabilir.
Kredi notu, yatırım ya da tüketim için dayanağa muhtaçlık duyulup kredi kullanma talebi ile bankaya başvurulduğunda, bankalar tarafından incelenmektedir. Bankalar genel olarak kredi müracaatında bulunan müşterilerinin kredisi siciline nazaran ilgili kredinin verilip verilmeyeceğine karar verir. Öte yandan kredi notunu oluşturan faktörler ortasında bankalarda ne kadar kredi ve kredi kartı limitinin olduğu, risk bakiyesinin ne kadar olduğu, ödeme performanslarının nasıl olduğu ve bireylerin güvenilirliği yer alır.
KREDİ NOTLARI NE MANAYA GELİYOR?
Kredi notu endeksleri 1 ila 1900 ortasındaki paha ile tabir edilmektedir. Bireylerin kredi notu puanı 1’den 1900’ hakikat ilerledikçe risk düzeylerinin azaldığı anlaşılır. En düşük not olan 1, en fazla risk taşıyan müşteri profilini simgelemektedir. En yüksek not olan 1900 ise borçlarına sadık, ödemeleri vaktinde yapan ve en sağlam banka müşterisi profilini tabir etmektedir.
Finans kurumlarında nazaran ufak tefek farklılıklar gösterse de genel olarak kredi puan aralıklarının söz ettiği durumlar şu formda sıralanmaktadır;
- 0 puan ile 699 puan ortası en riskli müşteri grubu
- 700 puan ile 1099 puan ortası orta riskli müşteri grubu
- 100 puan ile 1499 puan ortası az riskli müşteri grubu
- 1500 puan ile 1699 puan ortası güzel müşteri grubu
- 1700 puan ile 1900 puan ortası çok yeterli müşteri grubu
E-DEVLET ÜZERİNDEN KREDİ NOTU SORGULAMA
Daha evvelce bankalar tarafından fiyatlı bir formda yapılan kredi notu sorgulama süreci, fiyatsız olarak e-devlet sistemi üzerinden yapılabilmektedir. Bu hizmetten fiyatsız yararlanmak için günde bir, ayda dört ve yılda yirmi dört sefer hizmetten yararlanılmalıdır. Aksi halde ek bir fiyat ödenmesi gerekecektir. Kredi müracaatında bulunacak olan şahıslar, e-devlet sistemi üzerinden çarçabuk kredi notunu sorgulayabilir. Bunun için birinci olarak e-devlet sistemine giriş yapılması gerekir. Akabinde açılan ekrandaki arama kısmında ‘Risk Merkezi Raporu Başvurusu’ yazılmalıdır. İlgili başlıklardan ‘kredi limit ve borç bilgileri’ seçilmelidir. İlgili menü üzerinden bilgi edinme talebinin gönderilmesinin akabinde iki saat ya da bir gün ortasında bireylere raporun hazır olduğuna dair bilgi iletisi gelmektedir.
Kişilere gelen kısa bildiride, raporun indirilmesi için kullanılacak bir kod yer alır. Tekrar e-devlet sistemine giriş yaptıktan sonra ‘Risk Merkezi Raporu Başvurusu’ menüsüne girilir ve cep telefonuna gelen şifre ilgili alana yazıldıktan sonra kredi notu öğrenilebilir.
