Brüt maaş, çalışanların maaşından kesinti yapılmadan evvelki halini söz etmektedir. Yapılan kesintilerden sonra çalışanların eline geçen maaş ise net maaş olarak söz edilir. Kamu çalışanları, e-devlet sistemini kullanarak aldıkları maaşlarından hangi kesintilerin yapıldığını ve bu kesintilerin hangi meblağda yapıldığını net bir biçimde görebilir. Özel kesim çalışanları ise maaş bordroların çalışmakta oldukları iş yerlerinden talep edebilir.
Brüt maaş fiyatları, maaş bordrolarında yer alır. Bu nedenle e-devlet sistemi üzerinden brüt maaşın öğrenilmesi için maaş bordrosu süreçlerinin yapılması gerekir. Lakin bu sistem yalnızca kamu çalışanları için hizmet vermektedir. Özel bölüm çalışanları ya da farklı bir kontrata bağlı olarak çalışan memurlar, e-devlet üzerinden sunulan bu hizmetten yararlanamaz. O nedenle de brüt maaşını merak eden kamu işçisi haricindeki bireylerin, bağlı bulundukları iş yerindeki muhasebe departmanından maaş bordrosu istemesi gerekir.
MAAŞ BORDROSU NEREDEN ALINIR?
Kamu çalışanlarının maaş bordrolarına erişebilmesi için e-bordro sistemi devreye sokulmuştur. Kamu çalışanları bu sistem üzerinden maaşlarının brüt fiyatlarını görebilmektedir. Öteki çalışanlar için birtakım özel şirketler, kendilerine ilişkin ve yalnızca çalışanlarının giriş yapabileceği bir bordro sistemi geliştirmiştir. E-bordro sistemine benzeri bir uygulama geliştiren özel şirketler, çalışanlarının brüt maaşlarını görebilmesine ve birebir vakitte maaşlarından yapılan kesinti meblağlarını öğrenebilmesine imkan sunmuştur.
Ancak bu sistem tüm özel kesimde hizmet veren şirketler için geçerli değildir. Bu türlü bir sisteminin kurulması, şirketlerin büsbütün kendi inisiyatifinde olan bir durumudur. Aylık maaşından hangi kesintilerin yapıldığını merak eden özel bölüm çalışanı, muhasebe departmanına başvurarak maaş bordrosu talebinde bulunabilir. Birebir vakitte birçok özel kesimde maaşların ödeneceği gün, çalışanların her birine maaş bordrosu dağıtılır ve çalışanların bu evrakları imzalayarak ödemelerini alabilmesi sağlanır.
E-DEVLET ÜZERİNDEN MAAŞ BORDROSU NASIL ALINIR?
E-devlet platformunun sunduğu birçok hizmetin ortasında yer alan maaş bordrosu daha evvel de belirttiğimiz üzere yalnızca kamu çalışanları için geçerlidir. Maaş bordrosuna ulaşmak ve brüt maaşın ne kadar olduğunu görmek isteyenler birinci olarak e-devlet platformuna ilişkin resmi internet sitesine ya da taşınabilir uygulaması üzerinden giriş yapması gerekir. Giriş yapmak için Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının ve e-devlet şifresinin ilgili alana yazılması ve akabinde ‘giriş yap’ butonuna basılması gerekir.
E-devlet sisteminin ana sayfasına ulaşıldıktan sonra ekranda yer alana arama kısmına ‘bordro’ yazılması kafidir. Alt kısımda açılan menü başlıklarından ‘Hazine ve Maliye Bakanlığı e-bordro hizmeti’ seçeneği tıklanmalıdır. Yeni açılan ekranda bordro istenilen yılın seçilmesi ve akabinde da yıla ilişkin ayın seçilmesi gerekir. İlgili periyoda ilişkin seçimler yapıldıktan sonra ‘sorgula’ butonuna basıldığında ilgili ayın maaş bordrosu ekrana gelir. Yan kısımda bulunan ‘görüntüle’ seçeneğine tıklandıktan sonra brüt maaş ve bu maaştan yapılan tüm kesinti fiyatları görülebilir.
MAAŞ BORDROSUNDA HANGİ BİLGİLER YER ALIR?
Maaş bordrosunda brüt maaş ve brüt maaştan yapılan kesintilerin yanı sıra farklı bilgiler de yer almaktadır. Bu bilgiler ortasında hizmet sınıfı, ek gösterge, derece ve kademe üzere bilgiler yer alır. Aylık vergi matrahı, geçmiş aylara dair vergi matrahı, gelir ve damga vergisi meblağları, taban aylık, yan ödeme bilgileri, genel sıhhat sigortası ve ferdî emeklilik kesintileri de maaş bordrosunda yer alan bilgiler ortasındadır.
Öte yandan maaş bordrosunun ilişkin olduğu periyotta bireylerin raporlu olduğu günlerin olması halinde bu bilgiler de maaş bordrosunda yer alır.