On üçüncü yüzyılın en büyük savaşçılarından biri olan ve tarihin en büyük kara imparatorluğunu kuran Cengi Han, birçok sinemaya ve kitaba mevzu olmuştur. Cengiz Han tarafından kurulan Moğol İmparatorluğu, 1206 yılında Asya’nın birçoklarını ve Avrupa’nın bir kısmını kapsamıştır.
Birçok muvaffakiyete rağmen Cengiz Han ile ilgili bilgiler epeyce sonludur. Moğollara yazı sistemi, Uygurların fethinden sonra gelmiştir. Bu nedenle Moğol İmparatorluğu’na dair epeyce az yazılı evrak bulunur. Bu da Cengiz Han ile ilgili bilgilerinde hudutlu olmasına neden olmuştur. Tekrar de Cengiz Han’ın hayatı ile ilgili yazılı kitaplar sayesinde periyoda ışık tutulmuştur. Bu yazımızda Cengiz Han’ı en âlâ biçimde anlatan birtakım kitapları sizler için bir ortaya getirdik.
CENGİZ HAN
Orijinal ismi Cenghis Khan and the Making of the Çağdaş World olan kitap, Moğolistan’daki Cengiz Han Üniversitesi’nden İnsanlık Bilimli Doktorluk unvanı alan ve dünyaca ünlü araştırmacı olan Jack Weatherford tarafından kaleme alınmıştır. Kitapta Cengiz Han’ın çocuk yaşlarından itibaren korkusuzca savaşmayı, acımasız bir ortamda hırs, azim ve yürek üzere bir savaşçının olmazsa olmaz özelliklerini tüm ayrıntıları ile öğrenmesi husus ediliyor.
CENGİZ HAN’IN ÖLÜMSÜZLÜK ARAYIŞI
The Travels of an Alchemist – The Journey of the Taoist Ch’ang-Ch’un From China to the Hindukush at the Summons of Chingiz Khan olan kitap, seyahatname ve hatırat kategorisinde yer alıyor. Ch’ang Ch’un’un 1227 yılında mevtini takiben müridi Li Chih-Ch’ang’ın katkıları ile kaleme alınan seyahat notları uzun müddet unutulmuş ve asılar sora 1795 yılında Çin’deki bir manastırda keşfedilmiştir. 1848 yılında ise Çince neşri, sonrasında Rusça ve İngilizce çevirileri yapılmıştır.
TÜRKİSTAN
Vasiliy V. Barthold tarafından kaleme alınan eser, Hakkı Dursun Yıldız tarafından Türkçe olarak hazırlanmıştır. Arapça, Türkçe ve Farsça tarihi kaynaklara dayanan bu eser, Türkistan tarihi alanında en önemli referans kitaplar ortasında yer alır. Bunun nedeni ise Barthold’un kaynaklarını çok uygun tanıması ve çok uygun bir araştırmacı olmasıdır.
MOĞOLLARIN BÜYÜK HANI’NA SEYAHAT
13.yüzyılda İstanbul’dan Karakurum’a Seyahat 1253 – 1255 ismi ile hazırlanan bu eser, Wilhelm Von Rubruk tarafından kaleme alınmıştır. Büyük Moğol istilası doğudaki Müslüman dünyasını olduğu kadar batıdaki Hıristiyan dünyasını da korkutmuştur. Moğol ordularının Macaristan’ı geçip, Adriyatik kıyılarına dayanmaları birinci olarak Papa’yı ve tüm batı dünyasını önlemler almaya zorlamıştır. Okuyacağınız bu yapıtta, Moğol ordusunun on üçüncü yüzyılda yapmış olduğu seyahate dair hayli farklı bilgilere sahip olabilirsiniz.
MOĞOLLARIN SAKLI TARİHÇESİ
Mongyol-un Niyuca Tobciyan orjinal ismi ile hazırlana yapıtın özgün lisanı de Moğolcadır. Kitapta, okuyucu kendini Moğol topraklarında hissederken tıpkı vakitte Moğolcadan lisanımıza geçen sözlerin hangileri olduğunu da öğreniyor. Bu kitabı okuyanlar birebir vakitte da Cengiz Han’ı daha yakından tanıma imkanına sahip oluyor. Mehmet Levent Kaya tarafından düzenlenen bu eser, günümüzde Moğolların ve Cengiz Han’ın tarih sahnesindeki faaliyetlerine dair bilgiler veriyor. Birebir vakitte bu eser, on üçüncü yüz yıl ile on dördüncü yüz yıl ortasında Moğol tarihi hakkında ayrıntılı bilgileri de okuyucuya aktarmaktadır. Arapça, Farsça, Çince, Latince ve öteki kaynaklar ortasından sıyrılan bu eser, Cengiz Han hakkında daha evvel hiç bilinmeyenlere de mesken sahipliği yapıyor.
Siz de bu kitapları okumaya başlayabilir ve Cengiz Han ile Moğol tarihi hakkında tüm merak ettiklerinizi detaylı bir halde öğrenebilirsiniz.
