Hayırsız Ada olayı nedir?

Hayırsızada sürgünü, 1910 yılında İstanbul'da yaşanan ve 80.000'den fazla sokak köpeğinin Sivriada'ya gönderilmesiyle sonuçlanan trajik bir olaydır. O dönemde, İstanbul sokaklarında gezinen köpeklerin topluca bir adaya gönderilerek açlık ve yetersiz beslenme sonucu ölümüne neden olan bu olay, hem dönemin hem de sonrasının toplumsal hafızasında derin izler bırakmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu’nun Köpek Politikaları

Osmanlı İmparatorluğu'nda köpeklerin şehir içindeki varlığı, zaman zaman tartışmalara neden olmuştur. Avrupa'daki bazı devletlerin köpeksiz şehirler oluşturma uygulamaları, Osmanlı yönetiminde de bir model olarak alınmıştı. İstanbul'da, İngiliz vatandaşının köpekler tarafından saldırıya uğraması sonucu 2. Mahmut döneminde, köpeklerin Sivriada'ya gönderilmesi kararı alınmıştır. Ancak, bu karar halkın tepkisi nedeniyle geri çekilmiştir. Sultan Abdülaziz döneminde de benzer bir uygulama yapılmış ve köpekler tekrar Sivriada'ya gönderilmiştir. Ancak, bu olaydan sonra Çemberlitaş'tan Kumkapı'ya kadar uzanan büyük bir yangın çıkmış ve bu yangının köpeklerin "laneti" olarak değerlendirilmesi, halkın hükümete karşı tepkisini artırmıştır. Padişah, bu tepkiler üzerine kanunu geri çekmiş ve köpeklerin şehirde kalmasına izin vermiştir.

İttihat ve Terakki Hükûmeti ve Köpek Sürgünü

İttihat ve Terakki Hükûmeti, modernleşme hareketleri çerçevesinde İstanbul'daki köpeklerden kurtulmayı hedeflemiştir. Avrupa'da kozmetik sanayinde kullanılmaları için çeşitli anlaşmalar yapılmış olsa da, halkın tepkisinden çekinilerek bu planlardan vazgeçilmiştir. Sonuçta, İstanbul Şehremini Suphi Bey, 80.000 köpeği toplatıp Sivriada'ya göndermeye karar vermiştir. Köpekler, adaya bırakılmış ve açlık nedeniyle büyük bir kısmı ölmüştür.

Doğal Afetler ve Lanet İnançları

Köpeklerin Sivriada'ya gönderilmesinden iki yıl sonra, Marmara Denizi'nde şiddetli bir deprem meydana gelmiş ve çevre illerde ciddi zararlara yol açmıştır. Aynı yıl Balkan Savaşları başlamış ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkanlar'daki toprak kayıpları yaşanmıştır. Bu olayların ardından, bazı kişiler bu felaketleri köpeklerin "laneti" ile ilişkilendirerek adayı Hayırsızada olarak isimlendirmiştir. Bu isimlendirme, adanın ve olayın halk arasında kötü şans ve felaketlerle ilişkilendirilmesine neden olmuştur.